Landgraaf

Dinsdag 4 november waren de Algemene Beschouwingen. De gemeenteraad buigt zich dan over de programmabegroting voor het komend jaar. De eerste begroting van het nieuwe College, die dus vanaf nu veelal hun eigen plannen kunnen uitvoeren, met nog wel een erfenis van de vorige Colleges. Ook kunnen fracties moties indienen, verzoeken/plannen die ze zelf graag zouden zien. 

De inbreng van de SP:

Voorzitter,

De titel van deze beschouwing is G.E.L.D. Geld is een acroniem. Het staat voor: Geven En Leren Delen. Deze kreet hebben we onlangs gehoord bij de bijeenkomst over vroegsignalering van armoede in theater Landgraaf. Daar was Arthur Brekelmans de spreker en gaf zijn kijk op hoe je armoede kon voorkomen. Een verhaal vol inspiratie, energie en motivatie over hoe je als individu voorkomt dat je in de armoede terechtkomt, hoe je als overheid verder kijkt dan de gebaande paden om mee te denken, en over hoe je elkaar helpt.

“Geld is heel belangrijk betoogde Arthur. Uit de zaal riep iemand: “Geld maakt niet gelukkig, gezondheid is belangrijk.” “Dat klopt” reageerde Arthur. U heeft volkomen gelijk. Ik stel voor dat u naar de bank gaat en vraagt of u uw hypotheek kunt aflossen met een stukje gezondheid? Ze zien u aankomen. Het gaat er om dat je de juiste keuzes maakt op het juiste moment. Als je de juiste keuzes maakt, ben je ook gelukkig. En liever nu even door de zure appel heen en je verantwoordelijkheid pakken, dan jarenlang de gevolgen met je meedragen.

Dit is ook van toepassing op deze algemene beschouwingen en de begroting van onze gemeente. Ook wij moeten nu de juiste keuzes maken. Voor de SP is hiervoor de leidraad de solidariteit die we organiseren. Samen leven kun je immers niet alleen. We worden geconfronteerd met grote bezuinigen vanuit het Rijk op de zorg en de sociale werkvoorziening. Als we niet uitkijken zorgt dit er voor dat burgers verarmen, vereenzamen, en van elkaar vervreemden. Dit mogen we niet laten gebeuren. We zullen ervoor moeten zorgen dat wij de Landgraafse samenleving op orde maken voor de ontwikkelingen die op ons af komen, voor de decentralisaties,  voor de toekomst.

Geld is het devies. Geven en leren delen. Er zal een groter beroep worden gedaan op wat mensen zelf kunnen, of wat hun omgeving kan. Mensen hebben dan ook zelf een verantwoordelijkheid om hun eigen geluk, en dat van anderen, te organiseren. Oftewel een menswaardig bestaan te organiseren. En daar waar dat niet kan, vormen wij een vangnet. Voor gezinnen die leven in armoede, voor mensen die moeten leven met een beperking, voor ouderen die hulp nodig hebben om zelfstandig te blijven. Daarbij moeten wij hulpverleners meer ondersteunen, meer verantwoordelijkheid aan de professionals in de wijkteams geven en waardering geven voor het werk dat ze doen. Zowel in de nieuwe Wmo, als de jeugdzorg, als de participatiewet.

Wij zijn dan ook trots dat het beleidsplan sociaal domein en de verordeningen unaniem door deze raad is aangenomen. En ook de in begroting genoemde reserve sociaal deelfonds heeft een stevige omvang, van meer dan 5 miljoen. In vergelijking met andere gemeenten om ons heen, en van gelijke omvang, kunnen wij trots zijn dat dit college een begroting presenteert met een dergelijk groot vangnet. En dit ondanks dat Landgraaf onevenredig hard wordt getroffen door Den Haag op zowel de participatiewet als op de wmo. Geld is het devies, en je kunt er maar beter genoeg van hebben.

Solidariteit organiseren betekent ook dat je bedrijven, organisaties, verenigingen en burgers moet vragen hieraan een bijdrage te leveren. Een voorbeeld hiervan is een bijdrage om problematische schulden en huisuitzettingen te voorkomen door nutsbedrijven. Terwijl watermaatschappij WML miljoenenwinst maakt worden tientallen gezinnen afgesloten van water vanwege betalingsproblemen. Terwijl het vastrecht voor de aansluiting in Limburg het duurst is van heel Nederland ontvangt de directeur een buitensporig salaris, waarvoor zelf crisisheffing betaald moet worden. Alles draait om geld. Ook nutsbedrijven moeten Geven en leren delen. Hierover hebben we twee vragen aan het college?

1. Is het college bereid om met de Wml en andere nutsbedrijven afspraken te maken dat zij in het kader van vroegsignalering van problematische schulden, mensen door te verwijzen naar Welsun?
2. Is het college bereid tijdens de aandeelhoudersvergadering van WML zich in te zetten voor een lager tarief voor al haar inwoners?

Een ander voorbeeld  van het leveren van een bijdrage zijn de mantelzorgers. Met de aanpak op het sociaal domein vragen we als samenleving meer van mensen zelf en hun omgeving en daar moeten we rekening mee houden. We moeten voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken.  Het opnemen van respijtzorg in beleidsplan sociaal domein zorgt ervoor dat mantelzorgers kunnen rekenen op het uit handen nemen van de zorg als zij dit zelf even niet meer aankunnen.

Zoals eerder aangeven hebben mensen zelf een verantwoordelijkheid om hun eigen geluk, en dat van anderen, te organiseren. Om zelf de juiste keuzes te maken, op juiste moment. Hierbij moeten we als overheid ondersteunen om dit te organiseren. De beste weg uit armoede is en blijft werk. Werk zorgt ervoor dat je inkomen hebt, dat er brood op de plank komt. Een uitkering is een vangnet, geen oplossing. Je kunt er maar beter niet in terechtkomen, en als het niet anders kan proberen er zo snel mogelijk weer vanaf te komen. Solidariteit betekent ook dat iedereen een bijdraagt aan de samenleving, op zijn of haar eigen manier.

Er moeten in Landgraaf meer mensen aan het werk. Dat is noodzaak. Voor zichzelf, voor hun omgeving en ook voor de gemeente. Hiervoor moet er snel veel verbeteren. Als je bij de sociale dienst aanklopt voor werk dan zit je niet goed. En bij het UWV al helemaal niet. Dat kan en dat moet anders. We moeten beter weten wat de cliënten van ISD BOL, WOZL en UWV kunnen. Iedereen kan iets. We zullen ervoor moeten zorgen dat we meer banen creëren in onze regio. En dat gaat niet vanzelf. We zullen werkgevers beter moeten ondersteunen bij hun vragen. Meer moeten doen om werk aan te trekken. Meer moeten doen om bedrijven te interesseren zich in onze regio te vestigen.

Het is zaak snel werk te maken van het regionale werkgeversservicepunt. Dit moet het aanspreekpunt worden voor bedrijven voor het zoeken naar personeel, antwoorden op vragen en het maken van afspraken met de overheid. We moeten als gemeenten in deze regio in staat zijn om samen te werken, en elkaar niet te beconcurreren. We moeten over grenzen heen kijken. Ons allemaal terugtrekken op ons eigen eiland is geen optie.

We moeten kansen grijpen die er op ons pad komen, er actief naar op zoek gaan, creatieve ideeën stimuleren. Mensen en ideeën vanuit verschillende invalshoeken samenbrengen zorgt voor ontwikkeling en vooruitgang. Voorbeelden zijn het zonnepanelenproject waar massaal op wordt ingeschreven en de creatieve ideeën voor de Wilhelminaberg. Het is daarom ook niet voor niets dat deze coalitie de regenboog kiest als symbool, het symbool hoe je ondanks de grote diversiteit, toch heel mooi kan zijn. Er zijn zelfs mensen die geloven dat er aan het eind van de regenboog een grote pot met goud op hen staat te wachten. Dit als ware het een beloning voor hard werken en de moed die ervoor nodig is om verder te kijken dan je eigenbelang.

Voorzitter, tot slot,

Ik ben met geld begonnen, en ik zal ook met geld eindigen. Landgraaf heeft een solide financiële basis met een structureel sluitende begroting. En dat moeten we zo houden. Juiste keuzes maken op het juiste moment. Afspraak is afspraak. Liever meteen even door de zure appel heen, dan jarenlang de gevolgen dragen. Het geld dat je uitgeeft is niet van jou, maar van de burger en vraagt dus om zorgvuldigheid.

Nu moeten we het doen. Doen is ook een acroniem. Doorgaan Ondanks Enige Negativiteit. Wat we begroten zal niet allemaal lukken en er zijn ook voldoende risico's aanwezig. Het zal best eens tegen zitten. Maar we mogen niet bij de pakken gaan neerzitten. We zullen doorgaan. We nodigen daarom iedereen uit om samen met ons de handen uit de mouwen te steken. Daarbij staan we open voor nieuwe creatieve ideeën van iedereen die iets voor Landgraaf wil betekenen.