Landgraaf

Onderzoek De Hond: meerderheid electoraat wil AOW met 65, eigen risico in zorg weg, basisbeurs behouden, banken laten meebetalen aan kosten crisis, bonusverbod bij banken met staatssteun, toptarief van 65% voor salarissen boven Balkenendenorm, renteaftrekgarantie tot 350.000 euro hypotheekschuld, geen JSF en alle militairen dit jaar terug uit Afghanistan. De eerste resultaten van het onderzoek werden vanmiddag bekend gemaakt op de website nu.nl.

De meeste Nederlandse kiezers kunnen zich goed vinden in het nieuwe SP-programma ?Een beter Nederland voor minder geld?. Dat blijkt uit een representatieve steekproef onder meer dan 1200 deelnemers door Maurice de Hond, in opdracht van de SP. Van de 20 voorgelegde SP-kernpunten krijgen er 19 steun van meer dan de helft van het electoraat. Daaronder spraakmakende SP-voorstellen als het houden van de AOW-leeftijd op 65 (55% totale electoraat voor), een stop invoeren op marktwerking in de zorg (67%), geen JSF-vliegtuigen aanschaffen (75%), het laten bijdragen van banken in de kosten van de financieel-economische crisis (85%) en een verbod op bonussen bij banken met staatsteun (92%). Evenzo is er veel steun voor invoering van een 65% toptarief voor inkomens boven dat van de minister-president (57%), inkomensafhankelijke kinderbijslag (69%), een 5%-verhoging van het sociaal minimum (59%).

De voorstellen van de SP op het terrein van de zorg doen het ook goed bij het hele electoraat, zo stelt het onderzoek van De Hond vast. Brede steun is er voor het afschaffen van het eigen risico in de zorgverzekering (58%), het invoeren van een inkomensafhankelijke zorgpremie (60%) en het behoud van het zorgverzekeringspakket (82%).

Het SP-voorstel over de toekomst van de hypotheekrenteaftrek valt ook goed. Meer dan driekwart van alle kiezers (78%) wil, met de SP, dat over de eerste 350.000 euro hypotheekschuld renteaftrek wordt gegarandeerd. Het SP-voorstel scoort ook goed onder van de aanhang van VVD (71%), PVV (78%) en CDA (87%). De betreffende partijen zijn voorstander van onbeperkte aftrek. Het lijkt daarom aannemelijk dat een groot deel van de rechtse kiezers met een positief oordeel over het SP-plan meer aangesproken wordt door de erin vervatte garantie van de aftrek tot 350.000 dan door de eraan gekoppelde aftopping van de aftrek boven 350.000 euro.

Onder het Nederlandse electoraat is grote steun (85%) voor het laten voortbestaan van de basisbeurs. Ook het bevorderen van gemengd onderwijs door gemeenten en scholen wordt bijzonder breed gesteund. Van het totale electoraat deelt 69% het plan van de SP. De laagste scores zijn te vinden bij de aanhang van CDA (49%) en PVV (53%). Vooral de aanhang van PvdA 89%) en GroenLinks (88%) is voor het gemengde scholenplan van de SP. In het verleden kreeg de SP juist van die twee partijen kritiek op het pleidooi om zwarte en witte scholen via menging tegen te gaan en zo de integratie te bevorderen. Dit pleit lijkt nu echter definitief in het voordeel van de SP te zijn beslecht.

Hoewel er in het algemeen een duidelijk verschil ligt tussen SP- en CDA-kiezers, is er opmerkelijke eensgezindheid als het gaat om het behoud van het zorgverzekeringspakket: 79% van de CDA-aanhang is daar voor. Ook willen CDA-kiezers net als SP-kiezers dat banken gaan meebetalen aan de kosten van de crisis en dat er een bonusverbod komt bij banken met staatssteun: 80 resp. 88% van de CDA-aanhang is voor deze SP-plannen (totale electoraat 85% resp. 92%).

Niet opmerkelijk is dat de meeste SP-voorstellen populairder zijn bij PvdA- en GroenLinks-kiezers dan rechtse kiezers. Maar wel bijzonder is het dat de kiezers van beide laatste partijen zich beter thuis voelen bij de SP als het gaat om enkele controversi?le punten in het linkse kamp, zoals het behoud van de basisbeurs, het terugtrekken van alle militairen uit Afghanistan, het behouden van het ontslagrecht en het laten kiezen van commissarissen van grote bedrijven door de werknemers. Op deze punten wijken PvdA- en GL-programma?s af van de SP. Maar de PvdA- en GL-aanhang deelt op deze punten in meerderheid de positie van de SP: Voor behoud basisbeurs is 84% van de PvdA-aanhang en 88% van de GL-aanhang. Terugtrekking van alle militairen uit Afghanistan wordt gedeeld door 83% van alle PvdA- en 79% van alle GL-kiezers. Als het gaat om het SP-voorstel om voortaan de werknemers van grote bedrijven de helft van de commissarissen te laten kiezen, zegt 77% van de PvdA-kiezers daar ja tegen en 76% van de GL-aanhang.

De aanhang van SP en GroenLinks is het vaak met elkaar eens. Waar het gaat om controversi?le punten als het behoud van het ontslagrecht en van de WW valt echter op dat 67 resp. 77% van alle GL-kiezers daar de SP-positie deelt. De GroenLinkse aanhang steunt wel het eigen partijstandpunt over de AOW. Tweederde wijst het SP-plan om de AOW op 65 te houden af. De aanhang van de PvdA is meer verdeeld: 44% steunt AOW met 65, 56% niet.

Het enige SP-voorstel dat geen meerderheid krijgt onder het Nederlandse electoraat is het plan om strafrechtelijke boetes inkomensafhankelijk te maken. Dat voorstel moet het doen met ?slechts? 44% voorstanders. Vooral VVD-kiezers zien er niets in (18% voor).

Als vooraf tegen deelnemers aan het opinieonderzoek wordt gemeld dat het hier gaat om standpunten van de SP, heeft dat geen noemenswaardige invloed op de score. Een uitzondering geldt op dit punt voor de aanhang van de PvdA bij enkele controversi?le punten. Zo is 84% van alle PvdA-stemmers bij een neutrale vraagstelling voor behoud van de studiebeurs. Als dat punt als SP-standpunt wordt voorgelegd, daalt het aantal voorstemmers in de PvdA-aanhang met 12%. Eenzelfde verschil zien we bij het voorstel om werknemers van grote bedrijven de helft van het aantal commissarissen te laten kiezen. Neutraal voorgelegd zegt 77% van de PvdA-aanhang daar ja tegen; beoordeeld als SP-standpunt zegt nog 63% ja.

Tot slot valt op dat van de 20 voorgelegde SP-voorstellen er 18 bovengemiddeld goed scoren bij dat deel van het electoraat dat nu nog niet weet wat te stemmen op 9 juni.